تاریخچه مهاجرت به آلمان

بعد از جنگ جهانی دوم، اولین موج مهاجرت به آلمان آغاز شد. نخستین مهاجران، حدود 12 میلیون از آلمانی‌هایی بودند که به دلیل تغییرات مرزی در اروپا، مجبور به مهاجرت از شهر خود به مناطق آلمان شدند. سپس در دهه 1960، به دلیل بحران نیروی کار، کشورهای ایتالیا، یونان، ترکیه، مراکش، پرتغال، تونس و یوگسلاوی به ترتیب با آلمان غربی برای ارسال نیروی کار به این کشور، پیمان همکاری منعقد کردند. از طرف دیگر آلمان شرقی تصمیم گرفت نیروی کار مورد نیاز خود را از کشورهای سوسیالیست چون ویتنام شمالی، کره شمالی، آنگولا، موزامبیک و کوبا تامین کند. به هر طریق این دهه آغاز موج مهاجرت کاری به آلمان بود.

در دهه 1980 و 1990، کشور آلمان مامن پناهنده‌های مختلف از کشورهایی چون ایران، لبنان، یوگسلاوی، رومانی و ترکیه بود که به دلیل جنگ یا شرایط ویژه سیاسی از کشور خود گریخته بودند. با گسترش موج پناهندگی از کشورهای اروپای شرقی و آسیا به کشور آلمان، در سال 2014 تعداد مهاجران غیرقانونی در این کشور به بیش از 276 هزار نفر رسیده، تا جایی که کمپ‌های پناهندگی دیگر ظرفیت پذیرش مهاجران جدید را نداشتند. چنین شرایطی موجب ظهور بحران مهاجرت در سال 2015 و افزایش تعداد مهاجران به 1 میلیون نفر شد. با ظهور مشکلات متعدد، قوانین جدیدی در این زمینه تنظیم شد و بسیاری از پناهندگان به کشور خود بازگردانده شدند. همچنین شرایط پذیرش نیروی کار ماهر نیز با گسترش استفاده از کارت آبی اروپا، سختگیرانه‌تر شد. در حال حاضر با توجه به سیاست‌های جدید مهاجرتی، متقاضیان مهاجرت به آلمان باید از توانایی‌ها و مهارت‌های مهمی برخوردار باشند.

نمای جمعیت‌شناختی آلمان

در سال 2019 تعداد مهاجران ساکن در کشور آلمان بیش از 11 میلیون نفر بود، که از این میان بیشترین گروه‌های قومی به ترتیب متعلق به ترکیه، لهستان، سوریه، رومانی، ایتالیا، کرواسی، یونان، بلغارستان، افغانستان، روسیه و عراق می‌باشد. تعداد ایرانیان مهاجر در آلمان نیز حدود 122 هزار نفر است. طبق آمار کمیسیون اروپا، کشور آلمان در میان کشورهای اتحادیه اروپا بیشترین میزان مهاجر را در خود جای داده است.

ساختار اقتصادی

کشور آلمان اقتصادی مبتنی بر بازار آزاد و نوعی از سوسیالیسم دارد که با نیروی کار متخصص، فساد بسیار پایین و نوآوری بسیار بالا در جهان شناخته می‌شود. از منظر صادرات، این کشور در مقام سوم جهانی و از نظر تولید ناخالص ملی سرانه نیز در مقام چهارم جهان قرار گرفته است. همچنین آلمان بزرگترین اقتصاد اروپا به شمار آمده و نرخ بیکاری آن در سال 2020 برابر با 3.2% است. این موضوع تقاضای مهاجرت به آلمان را در سال‌های اخیر افزایش داده است.

صنعت اتومبیل‌سازی یکی از مهم‎‌ترین تولیدات کشور آلمان است که در سطح جهانی اعتباری برجسته دارد. علاوه بر وسایل نقلیه، ماشین‌ها، کالای شیمیایی، کالای الکترونیکی، دارویی، حمل و نقل، فلزات اولیه، صنایع غذایی، لاستیک و پلاستیک مهم‌ترین کالاهای صادراتی آلمان را تشکیل می‌دهند. همچنین 29 شرکت از مهم‌ترین شرکت‌های جهان همچون مرسدس بنز، bmw، دایملر، فولکس واگن، آلیانتس و زیمنس همگی در آلمان قرار دارند. علاوه بر آن، این کشور یکی از مراکز مهم نوآوری‌های علمی و تکنولوژیک در طول تاریخ بوده و مخترعان بزرگی چون یوهانس کپلر، آلبرت انیشتین، هاینریش هلتز و ماکس پلانک را پرورش داده است. کشور آلمان هفتمین مقصد گردشگری در جهان بوده و صنعت توریسم نیز از منابع درآمد عمده این کشور به شمار می‌آید.

دانشگاه‌های و سیستم آموزشی

موضوع آموزش در آلمان جزئی از اختیارات دولت‌های فدرال هر ایالت است، با این حال به طور عمومی تحصیل به مدت حداقل 9 سال در آلمان اجباری است. پس از پایان تحصیلات ابتدایی، دانش‌آموزان می‌توانند انتخاب کنند تا در مسیر نظری و یا فنی و حرفه‌ای به ادامه تحصیل بپردازند. از طریق مسیر فنی و حرفه‌‌ای، دانش‌آموزان در زمینه مورد نظر دوره کارآموزی گذرانده و پس از پایان آن مدرکی را دریافت می‌کنند که تقریبا برابر با مدرک آکادمیک است.

بیشتر دانشگاه‌های آلمانی دولتی بوده و شامل شهریه تحصیل برای دانشجویان نمی‌شوند. دانشجویان بین‌المللی که قصد مهاجرت به آلمان را دارند، می‌توانند با شهریه‌ای بسیار پایین (به طور متوسط 250 یورو برای هر ترم) در این دانشگاه‌ها به تحصیل بپردازند. شهر برلین، پنجمین شهر دوستدار دانشجو در جهان است که حدود 160 هزار دانشجوی بین‌المللی در آن تحصیل می‌کنند. همچنین برخی از قدیمی‌ترین دانشگاه‌های جهان همچون دانشگاه هایدلبرگ و یا هامبولت در کشور آلمان قرار گرفته که این موضوع اشاره به سابقه آموزش عالی در این کشور دارد. آلمان بارها به عنوان یکی از بهترین کشورها برای تحصیل در خارج از کشور انتخاب شده و به عنوان یکی از اصلی‌ترین مقصدهای مهاجرت تحصیلی نیز شناخته می‌شود.

خدمات درمانی و رفاهی

کشور آلمان قدیمی‌ترین سیستم پوشش سراسری خدمات درمانی را در جهان دارد که از زمان بیسمارک در دهه 1880 آغاز شد. تمامی شهروندان آلمانی به طور قانونی موظف به داشتن نوعی بیمه هستند. حدود 88% از کل جمعیت تحت پوشش درمانی دولتی بوده و مابقی بیمه خصوصی دارند. متوسط سن امید به زندگی در آلمان 81 سال بوده که از این نظر رتبه 25 م در جهان را داراست. پس از مهاجرت به آلمان، افرادی که به عنوان نیروی کار در این کشور زندگی می‌کنند، از طرف کارفرمای خود بیمه شده و تنها نیمی از هزینه بیمه را خود پرداخت می‌کنند. دانشجویان نیز می‌توانند بیمه دانشجویی را تهیه کرده که هزینه‌های خدمات درمانی آن‌ها را پوشش می‌دهد.

وضعیت سیاسی و اجتماعی

کشور آلمان یک جمهوری فدرال و دموکراتیک بوده که از 16 ایالت تشکیل شده است. مجلس فدرال، در راس قوه مقننه اصلی این کشور است که در کنار آن دو مجلس بوندستاگ و بوندسرات قرار گرفته‌اند که به ترتیب به عنوان نمایندگان ملت و نمایندگان ایالات عمل می‌کنند. رئیس جمهور عالی‌ترین مقام حکومتی است که توسط اجلاس فدرال (متشکل از نمایندگان بوندستاگ و ایالت‌ها) انتخاب می‌شود. پس از او، رئیس مجلس بوندستاگ دومین مقام ارشد حکومتی آلمان به شمار می‌آید. صدراعظم به عنوان سومین مقام حکومتی (اما در عمل قدرتمندترین) نیز از طریق کسب حداکثر آراء در بوندستاگ برگزیده می‌شود. این مقام طول مشخصی نداشته و تا زمانی که مجلس رای عدم اعتماد به آن فرد ندهد، پابرجاست. همچنین دادگاه فدرال قانون اساسی در راس قوه قضائیه محسوب می‌شود که خود به دو مجلس سنا با وظایف متفاوت، تقسیم می‌شود.

کشور آلمان یکی از مهم‌ترین کشورهای توسعه‌یافته با مقام چهارم جهانی از نظر شاخص توسعه انسانی است. امنیت اجتماعی، بیمه درمانی گسترده، سیاست‌های حامی محیط‌زیستی و آموزش رایگان از مهم‌ترین دلایلی است که مهاجرت به آلمان را ایده‌آل می‌سازد.

آب و هوای آلمان

بخش بیشتر کشور آلمان آب و هوایی معتدل داشته، بخش شمالی آن تحت تاثیر اقلیم اقیانوسی و بخش‌های جنوبی و جنوب شرقی تحت تاثیر اقلیم قاره‌ای قرار دارند. زمستان‌ها و تابستان‌ها در آلمان در مناطق مختلف کشور بسیار متفاوتند، زمستان‌های سرد در آلپ و تابستان‌های گرم و خشک در مناطق داخلی. به عبارت بهتر بادهای سرد شمالی و آب و هوای گرم شرقی در کنار یکدیگر اقلیمی معتدل را برای این کشور فراهم ساخته‌اند. به نحوی که متوسط دمای هوا در طول سال 3 تا 19 درجه است. از آنجایی که شرایط آب و هوایی این کشور بسیار مناسب است، بسیاری از افراد پس از مهاجرت به آلمان، به سادگی به آب و هوای آن عادت می‌کنند.

مزیت‌های مهاجرت به آلمان

• زندگی در کشوری با استانداردهای بالای زندگی

• آب و هوای معتدل

• بیمه درمانی گسترده دولتی

• آموزش رایگان

• امنیت شغلی

• تکنولوژی بالا

• امنیت و رفاه اجتماعی

• دسترسی به ویزای شینگن و کشورهای این حوزه

روش‌های مهاجرت به آلمان

• مهاجرت تحصیلی

• مهاجرت کاری

• مهاجرت از طریق کارآفرینی

• مهاجرت از طریق ازدواج

• مهاجرت از طریق تولد

• پناهندگی

مهاجرت تحصیلی به آلمان

کشور آلمان یکی از به صرفه‌ترین و بهترین کشورهای جهان برای تحصیل است. از آنجایی که اکثریت دانشگاه‌های این کشور دولتی هستند، تحصیل در آن‌ها تقریبا رایگان بوده و تنها هزینه ناچیزی در حدود 250 یورو را برای فرآیند ثبت‌نام دریافت می‌کنند. مهاجرت به آلمان برای تحصیل به علت هزینه پایین آن در میان دانشجویان ایرانی نیز محبوبیت زیادی دارد. رشته‌های مهندسی، حقوق، علوم پایه و اقتصاد و دانشگاه‌های دانشگاه فریه برلین، هامبولت برلین، دانشگاه فنی مونیخ، دانشگاه لودویگ ماکسیمیلیان مونیخ و دانشگاه هایدلبرگ از مشهورترین گزینه‌های تحصیل در میان دانشجویان بین‌المللی هستند.

از آنجایی که کشور آلمان در زمینه آموزش عالی سابقه‌ای بسیار طولانی دارد، استانداردهای آموزشی در این کشور بسیار بالاست و دانشجویان برای اخذ پذیرش در مقاطع تحصیلات تکمیلی باید از رزومه قوی برخوردار باشند. با اینکه اغلب رشته‌های ارائه شده در این کشور به زبان آلمانی هستند، برخی از رشته‌ها به زبان انگلیسی نیز ارائه شده و دانشجویان برای اخذ پذیرش در آن به مدرک زبان آلمانی احتیاجی ندارند. با این‌حال سیاست‌های سفارت آلمان به نحوی است که ممکن است از متقاضیان ویزای تحصیلی مدرک B1 آلمانی را درخواست کند. به طور کلی نیز دانش زبان آلمانی برای زندگی در آلمان امری ضروری محسوب شده و متقاضیان تحصیل در این کشور بهتر است در سطح متوسطی آن را فرا بگیرند.

یکی دیگر از مزیت‌های تحصیل در آلمان، پیوندهای دانشگاه با محیط شغلی است، به نحوی که دانشجویان پس از فارغ‌التحصیلی با سهولت بیشتری می‌توانند از فرصت‌های استخدامی بهره‌مند شوند. همچنین آن‌ها در طول دوران تحصیلشان نیز می‌توانند به مدت 20 ساعت در هفته کار کرده و علاوه بر پرداخت هزینه‌های زندگی خود، مهارت‌های شغلی مفیدی کسب کنند.

برای کسب اطلاعات در زمینه مهاجرت تحصیلی به آلمان بیشتر بخوانید.

مهاجرت کاری به آلمان

یکی دیگر از روش‌های مهاجرت به آلمان، دریافت مجوز کاری برای استخدام در این کشور است. بازار کار و اقتصاد آلمان از ثبات بسیار خوبی برخوردار بوده، همچنین نرخ بیکاری در آن بسیار پایین است. برای دریافت ویزای کاری آلمان رقابت شدیدی جریان دارد، زیرا سیاست‌های جدید مهاجرتی این کشور تنها به نیروی کار متخصص و ماهر مجوز کار اعطا کرده و متقاضیان باید توانایی‌ها و مهارت‌های شغلی قابل توجهی در رشته خود داشته باشند. با افزایش مهاجرت شهروندان کشورهای جهان سوم به آلمان، این کشور به عنوان سرزمین فرصت‌ها برای آن‌ها لقب گرفته است.

علاقه‌مندان به کار در آلمان می‌توانند از طریق روش‌های مختلفی چون ویزای جستجوی کار، ویزای کار و ویزای خوداشتغالی اقدام کنند. مدت زمان ویزای جستجوی کار 6 ماه بوده و متقاضیان در صورت پیدا کردن شغل مناسب در این بازه زمانی، می‌توانند ویزای خود را تمدید کنند. روش دیگر مهاجرت کاری به آلمان از طریق دریافت جاب آفر است، افرادی که توانسته‌ باشند از طریق کارفرمایی معتبر داخل آلمان پیشنهادی شغلی دریافت کنند، می‌توانند برای ویزای کاری دو ساله این کشور اقدام کنند. افرادی که قرارداد کاری بیشتر از یکسال داشته و حقوق ماهیانه آن‌ها نیز بیشتر از 4200 یورو باشد، می‌توانند برای دریافت کارت آبی که بهترین نوع ویزای کاری در کشورهای اروپایی است، اقدام کنند. این نوع ویزا اعتباری 4 ساله داشته و قابل تمدید نیز می‌باشد. برای درخواست اقامت دائم آلمان، داشتن حداقل 5 سال سابقه کاری و برای درخواست تابعیت، حداقل 8 سال زندگی در این کشور الزامی است.

برای کسب اطلاعات در زمینه مهاجرت کاری به آلمان بیشتر بخوانید.

مهاجرت به آلمان از طریق کارآفرینی

کشور آلمان از کارآفرینان مستعد با ایده‌های نوآورانه برای پیشرفت اقتصادی این کشور استقبال می‌کند. مهاجرت به آلمان از طریق کارآفرینی مختص کسانی است که می‌خواهند تجارتی جدید را در این کشور ایجاد کنند. متقاضیان باید سرمایه‌ای اولیه به مبلغ 25000 یورو به همراه یک بیزنس پلن دقیق در اختیار داشته باشند تا بتوانند برای ایجاد کسب و کار خود در آلمان اقدام کنند. این ویزا که اعتباری سه ساله دارد، می‌تواند پس از گذشت چند سال و اداره موفق شرکت تجاری منجر به دریافت اقامت دائم و تابعیت آلمان بشود. برخورداری از سابقه کار موفق در حوزه مدیریتی، دانش تخصصی مربوطه و امکان سودآوری تجارت پیشنهادی از شرایط لازم برای دریافت این ویزا هستند.

مهاجرت به آلمان از طریق ازدواج

افرادی که قصد ازدواج با شهروندی آلمانی و یا فرد دارنده اقامت دائم این کشور را دارند، می‌توانند از طریق اخذ ویزای ازدواج آلمان وارد این کشور شوند و به طور قانونی ازدواج کنند. متقاضیان باید هر دو بیش از 18 سال سن داشته، از تمکن مالی کافی برای پرداخت هزینه‌های زندگی خود در آلمان برخوردار باشند و دانش زبان آلمانی آن‌ها در سطح حداقل A1 باشد. توجه داشته باشید که تمامی درخواست‌های ازدواج برای جلوگیری از صوری بودن بررسی شده و بهتر است که افراد تنها در صورت داشتن علاقه واقعی دست به ازدواج بزنند. پس از ازدواج امکان دریافت اقامت دائم برای همسر وجود داشته، با گذشت دو سال از زندگی مشترک و سه سال اقامت در آلمان، می‌توان برای اخذ تابعیت درخواست داد.

مهاجرت به آلمان از طریق تولد

آلمان از جمله کشورهایی است که از قاعده خون در زمینه تولد پیروی می‌کند، یعنی برای آنکه فرزند متولد شده در خاک این کشور تابعیت آلمان را دریافت کند باید حداقل یکی از والدین او آلمانی باشد. اگرچه در شرایطی خاص امکان دریافت تابعیت صرف نظر از تابعیت والدین وجود دارد. به طور مثال اگر والدین فرزند متولد شده نامعلوم بوده و یا دارای هیچ تابعیتی نباشند، و یا اگر والدین او اقامت دائم آلمان را داشته و حداقل هشت سال در این کشور زندگی کرده باشند. در حالت دوم فرزند متولد شده تا قبل از 21 سالگی می‌تواند برای اخذ تابعیت آلمان در صورت برخوردار بودن از یکی از شرایط زیر درخواست دهد:

• حداقل 8 سال از زندگی خود را در این کشور گذرانده،

• 6 سال در یکی از مدارس آلمانی تحصیل کرده،

• از دانشگاهی آلمانی فراغ‌التحصیل شده،

• آموزشی فنی و حرفه‌ای را در این کشور به پایان رسانده باشد.

مهاجرت به آلمان از طریق پناهندگی

پناهندگی یکی از نامناسب‌ترین روش‌های مهاجرت در جهان است، زیرا پناهندگان به صورت غیرقانونی وارد کشور مقصد شده و باید شرایط خاصی همچون اقامت در کمپ‌های پناهندگی را از سر بگذرانند. پناهندگان افرادی هستند که به دلیل شرایط سیاسی، اجتماعی و یا اعتقادی نامناسب در کشور خود، محبور به ترک آن شده و امکان بازگشت به آن را ندارند. تمامی پناهندگان به کشور آلمان باید ابتدا دلیل قانع‌کننده‌ای ارائه دهند که در صورت کافی نبودن دلیل و یا رد آن، دیپورت می‌شوند. کشور آلمان در حال حاضر با بحران پناهندگی روبه‌رو بوده به همین دلیل سخت‌گیری‌های زیادی در این زمینه نشان می‌دهد. سالیانه پناهندگان بسیاری به کشور خود بازگردانده شده و افراد مورد تایید نیز باید مدت زمان نسبتا قابل توجهی را در کمپ مستقر شوند.

گروه مهاجرتی ادب به دلیل غیرقانونی بودن روش پناهندگی هیچگونه اقدامی در این زمینه انجام نمی‌دهد.